یادداشت: الزامات توسعه تجارت جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و نقش راهبردی استان گیلان
سامان نظری؛ رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان گیلان در یادداشتی نوشت:
با توجه به پیوستن جمهوری اسلامی ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا، شرایط جدیدی برای توسعه تجارت خارجی، گسترش صادرات غیرنفتی، تقویت جایگاه ژئواکونومیک ایران در منطقۀ اوراسیا و تعمیق روابط اقتصادی با کشورهای عضو این اتحادیه (روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان) فراهم آمده است. در این راستا، استان گیلان بهواسطه موقعیت جغرافیایی ممتاز و برخورداری از زیرساختهای ترانزیتی و بندری، از ظرفیتهای ویژهای برای ایفای نقش راهبردی در تجارت با اوراسیا برخوردار است. چنانکه در سال گذشته، از صادرات 2 میلیاردی ایران به اوراسیا، بیش از 497 میلیون دلار آن از گمرکات گیلان صورت پذیرفته و سهم 25 درصدی استان، نمایانگر جایگاه حیاتی آن در مراودات تجاری با این اتحادیه است.
الزامات کلان توسعه تجارت با اوراسیا
به منظور بهرهبرداری بهینه از فرصتهای حاصل از عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، ضروری است مجموعهای از الزامات ساختاری، نهادی و اجرایی در سطح ملی و استانی مورد توجه قرار گیرد:
- برگزاری نشستها و دورههای تخصصی با هدف آشنایی فعالان اقتصادی با ساختار بازار، قوانین، رویهها و الزامات فنی کشورهای عضو اوراسیا.
- تقویت لجستیک و حملونقل بینالمللی بهویژه از طریق توسعه بنادر شمالی، اتصال ریلی رشت - آستارا و تسهیل ترانزیت کالا از مسیر جنوب به شمال.
- هماهنگی و شناسایی متقابل استانداردهای فنی، بهداشتی و کیفی برای تسهیل ورود کالاهای ایرانی به بازار اوراسیا.
- ایجاد پلتفرم مشترک اطلاعات تجاری جهت دسترسی شفاف و ساختاریافته به دادههای بازار، تعرفهها، مقررات واردات و فرصتهای تجاری.
- حمایت از شبکهسازی، بازاریابی و توسعه ارتباطات B2B از طریق اعزام و پذیرش هیأتهای تجاری، مشارکت در نمایشگاهها و ایجاد دفاتر بازرگانی مشترک.
- ارائه تسهیلات مالی، اعتباری و مشاورهای به بنگاههای صادراتمحور، بهویژه SMEها، در راستای کاهش ریسک تجاری و ارتقاء توان رقابت.
- آموزش و ارتقاء ظرفیت انسانی در زمینههای تخصصی تجارت بینالملل، حملونقل، گمرک، بستهبندی، زبان و بازاریابی.
- اجرای دقیق و سادهسازی قواعد مبدأ برای بهرهمندی مؤثر از مزایای تعرفهای و دسترسی به بازارهای هدف.
- طراحی و استقرار مکانیزمهای حل اختلاف تجاری برای ایجاد امنیت حقوقی و اطمینانبخشی به فعالان اقتصادی در تعامل با طرفهای خارجی.
ظرفیتهای ویژه استان گیلان
با در نظر گرفتن مزیتهای راهبردی استان گیلان، از جمله همجواری با دریای خزر، وجود بنادر انزلی و کاسپین، فعالیت منطقه آزاد انزلی، و مسیر در حال تکمیل راهآهن رشت - آستارا، این استان میتواند به محور اتصال ایران به بازار اوراسیا تبدیل شود. همچنین ظرفیت بالای گیلان در تولیدات کشاورزی، صنایع غذایی و شیلات، فرصتهای مناسبی برای صادرات به کشورهای شمالی فراهم کرده است.
اتاق بازرگانی گیلان آمادگی دارد تا از طریق تشکیل مرکز اطلاعرسانی تخصصی اوراسیا و تدوین سند چشمانداز تجارت گیلان - اوراسیا ۱۴۱۰، بهعنوان حلقه واسط میان دولت، بخش خصوصی و شرکای بینالمللی، اقدامات لازم را برای تسهیل تجارت با اتحادیه اقتصادی اوراسیا طراحی و اجرا نماید. تحقق این هدف نیازمند نگاه ملی، برنامهریزی دقیق، و همکاری نظاممند میان نهادهای حاکمیتی و بخش خصوصی است.