استان گیلان با مساحت ۱۴۷۱۱ کیلومتر مربع در میان کوه‌های البرز و تالش در شمال ایران جای گرفته است. این استان به واحد جغرافیایی جنوب دریای خزر تعلق دارد و با استان‌های اردبیل در غرب، مازندران در شرق، زنجان در جنوب و کشور استقلال یافته آذربایجان و دریای خزر در شمال هم مرز و همسایه است. رود سفید تمشک که بین چابکسر و رامسر جاری است، آن را از استان مازندران جدا می‌کند.
آب و هوای استان گیلان معتدل می‌باشد که ناشی از تأثیر آب و هوای کوهستانی البرز و دریای خزر است. این استان به‌دلیل همجواری با دریای خزر منطقه‌ای با رطوبت زیاد بوده و رطوبت نسبی آن بین 40 تا 100 درصد است. فصل خشکی در طول سال مدت زیادی دوام ندارد (در حدود یک ماه از نیمه خرداد تا نیمه تیرماه) و در غالب اوقات باران می‌بارد. بارندگی در تمامی نواحی استان به یک‌میزان صورت نمی‌گیرد.
بیش‌ترین ریزش در سطح دشت مربوط به شهر بندرانزلی می‌باشد و حداقل بارندگی در حوالی رودبار، لوشان و منجیل صورت می‌پذیرد. روزهای یخبندان کوتاه و پراکنده بوده و سرما به‌ندرت از 1- درجه تجاوز می‌کند.
در میان شهرستان‌های استان، آستارا سردترین و بندرانزلی گرم‌ترین نقاط می‌باشند. درحالی‌که لاهیجان با هوایی مطلوب‌تر از سایر نقاط استان، زمستان‌های گرم‌تر و تابستان‌های خنک‌تر است، استان گیلان دارای دوازده ایستگاه هواشناسی سینوپتیک می‌باشد. ثبت مشخصات جوی (درجه حرارت، سرعت وزش باد، تعداد روزهای یخبندان، میزان بارندگی، رطوبت نسبی و...) در ایستگاه‌های سینوپتیک مستقر در شهرهای بندرانزلی، رشت، سنگر، آستارا، منجیل، لاهیجان، تالش، جیرنده، ماسوله، بندر کیاشهر، دیلمان و رودسر انجام می‌گیرد.
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، استان گیلان دارای 17 شهرستان، 53 شهر و 46 بخش، 113 دهستان و 2910 آبادی دارای سکنه است. جمعیت استان گیلان در سال 1395 برابر 2530696 نفر اعلام شده است. گیلان دهمین استان پرجمعیت و دومین استان پرجمعیت شمال ایران پس از استان مازندران است. تراکم جمعیت در این استان با ۱۷۷ نفر در هر کیلومترمربع جایگاه سوم را در ایران دارد.
شهرستان‌های استان گیلان عبارتند از : آستارا ـ آستانه‌اشرفیه ـ املش ـ بندر انزلی ـ تالش ـ خمام ـ رشت ـ رضوانشهر ـ رودبار ـ رودسر ـ سیاهکل ـ شفت ـ صومعه‌سرا ـ فومن ـ لاهیجان ـ لنگرود ـ ماسال.

کشاورزی، دامداری، صید ماهی، پرورش زنبور عسل و پرورش کرم ابریشم از جمله مشاغل متداول استان گیلان است. موقعیت جغرافیایی استان گیلان، فرصت‌های صادراتی پرشماری را در اختیار فعالان اقتصادی قرار داده است. استان گیلان با قرارگرفتن در حاشیه دریای خزر، مرز مشترک با جمهوری آذربایجان، نزدیکی به بازار اوراسیا، مزیت‌های کشاورزی و نیروی انسانی توانمند و تحصیل کرده، پتانسیل بالایی برای توسعه صادرات غیرنفتی در کشور دارد.

برنج، چای، زیتون، گیاهان دارویی، بادام‌زمینی، سبزیجات، آبزیان و کیوی در کنار صنایع دستی از محصولات منحصربفرد و با کیفیت استان گیلان است که ظرفیت‌های صادراتی قابل‌توجهی دارد.